Ўзбекистон – жаҳон чемпионатида!
Ўзбекистон миллий терма жамоаси тарихда илк бор футбол бўйича жаҳон чемпионатига йўлланма олди
БатафсилФутбол бўйича Европа чемпионати поёнига етди. Франция яшил майдонларида ўтган ўйинлар кутилган ва кутилмаган натижаларга, драматик воқеаларга бой бўлди.
Турнир «миллионлар ўйини»да ҳар доим мўъжизалар рўй беришини яна бир карра тасдиқлади. Энг муҳими, аксарият мухлису мутахассис кутмаган Португалия терма жамоаси бош совринни қўлга киритди.
Хўш, «Европа Бразилияси» ниманинг ҳисобига «Кўҳна қитъа» биринчилигида ғолиб бўлди? Экспертлар қандай фикрда?
Миллат мураббийси
61 ёшли Фернанду Сантушнинг мураббийлик фаолияти Португалия ва Греция билан боғлиқ. У бу мамлакатлардаги кўплаб клубларга устозлик қилган. 2014 йилги жаҳон чемпионатида Сантуш Греция термаси билан 1/8 финалгача етиб борган. Португалия эса мундиални Паулу Бенту бошчилигида муддатидан аввал тарк этганди. Ўша воқеадан кейин Ф.Сантуш яна она ватани — Португалияга қайтди. Бир пайтлар бу ернинг номдор клубларида тўп сурган футболчи энди терма жамоага бош мураббий этиб тайинланди.
Термада иш бошлагач, кўпчилик уни «фақат натижа» қабилидаги ўйин услуби учун танқид қилган. Мутахассислар буни антифутбол ва шу усул орқали натижага эришишни жуда ёқимсиз деб таъкидларди. Ҳақиқатдан ҳам Португалия Францияда ўтказган етти ўйиндан атиги биттасини асосий вақтда ютди. Аммо муҳими бу эмас. Асосийси, жамоанинг якуний манзили — бош соврин бўлди. Бунга эришишда кўпчилик уни биз юқорида таъкидлаган омиллар билан боғламоқда. У футболчиларни — ким қандай салоҳиятга эга ё кимни қайси позицияга қўйиш — барчасини пухта англаган эди.
«Асосий» юлдуз
Илгари жамоада Роналдунинг бўлиши асосан, бош мураббийга муаммо туғдирган. Чунки у «Олтин тўп»нинг уч карра соҳибига майдонда эрк берган. Сантуш эса буни нафақат бартараф этди, балки жамоанинг Роналдусиз ҳам керакли натижани қайд эта олишини намоён қилди.
Футбол машинаси
Португалларга чемпионатда омад кулиб боқди, дейиш мумкин. Ва бу бир неча марта такрорланди. Аммо футболда ёзилган бир қоида бор: омад кучлиларга кулиб боқади (ҳар доим ҳам эмас, албатта). Эътибор берсангиз, футбол селекциясида португаллар дунёда етакчи. Уларнинг юздан ортиқ иқтидорли спортчилари Европанинг энг кучли чемпионатларида тўп суради.
Коптокка муҳаббат
Португаллар ўйинчиларни фақат бизнес учун етиштирмайди. Шунчаки, улар футболни севади. Кўчадан тортиб, катта-катта майдонларда тинмай тўп тепишади. Мухлислик маданияти ҳам ўз ўрнида. Трибуналарда ҳеч қандай номақбул хатти-ҳаракатларни кўрмайсиз. Мана шунинг ўзи чемпионликка эришиш учун бир қадам бўла олади.
Мукофотлар
Чемпионатда иштирок этган 24 жамоа жами 301 миллион еврони бўлишиб олди. Турнирда қатнашган ҳар бир жамоа фақат иштироки учун 8 миллион еврога эга бўлди. Турнирда максимал 27 миллион евро ишлаб олиш мумкин эди (гуруҳ босқичидаги фақат ғалаба ва финал).
Жамоалар иштирокига қўшимча тўловлар:
Ғолиб: 8 миллион евро;
Совриндорлар 5 миллион евро;
Ярим финалга чиққанга 4 миллион евро;
Чорак финал иштирокчисига 2,5 миллион евро;
Плей-офф қатнашчиларига 1,5 миллион евро;
Гуруҳ босқичидаги ғалаба учун 1 миллион евро;
Гуруҳ босқичидаги дуранг натижа учун 500 минг евро.
Криштиану РОНАЛДУ, Португалия терма жамоаси ҳужумчиси:
— Жуда бахтлиман. Бу имкониятни 2004 йилдан бери кутаётган эдим. Биз бутун мамлакатимиз билан ушбу муваффақиятга ҳақлимиз. Бу фаолиятимдаги энг ажойиб онлардан бири. Доимо мамлакатим учун бирор соврин ютишни хоҳлашимни айтганман. Афсуски, финалда жароҳат олиб майдонни тарк этдим, аммо жамоамизнинг ғалабасига ишонишда давом этдим.
Фернанду САНТУШ, Португалия терма жамоаси бош мураббийи:
— Жуда хурсандман. Яратганга, аёлим, онам ва набираларимга раҳмат айтмоқчиман. Греция терма жамоасидан миннатдорман. Криштиану Роналду — ажойиб футболчи. У бугун майдонда қолишга интилди. Роналду кийиниш хонасида йигитларга ёрдам беришга ҳаракат қилди. Бизни ёрқин келажак кутиб турибди.
ЭДЕР, Португалия терма жамоаси ҳужумчиси:
— Меҳнатимиз туфайли бунга муносибмиз. Сантуш биринчи кундан менга ишонч билдирди. Чемпион бўлганимиздан жуда хурсандман.
Жамоаларнинг якуний статистикаси
Чемпионатда Франция энг кўп гол киритган жамоа бўлди: мезбонлар рақиблар дарвозасини 13 марта аниқ нишонга олди. Бу ҳар бир ўйинда ўртача 1,86 гол дегани. Кейинги ўринни 10 гол (1,67) билан Уэльс эгаллади. Учинчи поғонани эса мусобақа чемпиони Португалия забт этди — 9 (1,29) гол. Энг сўнгги ўрин эса Украинага тегишли: бирорта ҳам гол йўқ.
Зарбалар сони бўйича пешқадамлик ҳам финалчиларга тааллуқли. Португаллар ва французлар рақиблар дарвозасига 121 марта зарба йўллаган. Бу ҳар бир ўйинда ўртача 17,29 тага тенг. Улардан кейин 100 тадан ортиқ зарба берган жамоа фақат Германия бўлди.
Бурчак тўплари борасида ҳам устунлик айнан финалчиларда: Португалия 50, Франция 48 марта бурчакдан тўп тепди.
Тўпни энг кўп назорат қилишда «очкўзлик» Германияда кузатилди. «Немис машинаси» ўйин вақтининг 63 фоизи давомида тўпни ўзида сақлаб турган. Кейинги поғона Испанияда бўлиб, «Қизил фурия» 61 фоиз ҳолатда тўпни назорат қилган. Кучли учликни Англия якунлаб берди — 59 фоиз.
Энг самарали дарвозабон турнирнинг сенсация жамоасидан чиқди. Исландия посбони Ханнес Хальдерссон 27 марта ўз дарвозасини голдан қутқарди. Бу билан у Португалия ва Бельгия дарвозабонлари (20 марта)ни доғда қолдирди.
Энг интизомли жамоа Россия термаси бўлди. Уларнинг футболчилари бирорта ҳам қизил карточка олмади. Боз устига, атиги 2 «сариқ» карточка, 33 «фол». Руслардан кейинги ўринларни инглизлар 0-3-37 ва шведлар 0-4-39 нисбатдаги кўрсаткич билан эгаллашди.
Қўпол ўйин кўрсатган жамоа — Албания: 1 «қизил», 10 «сариқ» карточка, 35 «фол».
Энг кўп «фол» ишлатган жамоа чемпионлар — 93 марта.
Энг кўп «сариқ» карточка (18)ни эса италияликлар олиб кетди.
51 ўйиндан иборат бўлган турнирда жами 108 та гол киритилди. Бу ҳар ўйинда ўртача иккита гол дегани.
* * *
— Шу пайтга қадар Европа чемпионатининг финал босқичи расмий учрашувларида Португалия бирор марта ҳам Францияни юта олмаганди. Икки жамоа ўртасидаги иккала учрашув ҳам асосий вақтдаги 1:1 ҳисобидаги дуранг натижадан кейин қўшимча вақтда французларнинг ғалабаси билан якунланган. Мана, энди бу анъанага барҳам берилди.
— Португалия футболчиси Ренату Саншеш Европа чемпионатини жуда эрта — 18 ёшида ютишга муяссар бўлган футболчи сифатида тарихда қолди.
— Португалия терма жамоаси ҳужумчиси Криштиану Роналду Европа чемпионати тўпурарлари рўйхатида афсонавий Мишель Платинига етиб олди: энди икки футболчининг ҳисобида 9 тадан гол бор ва Роналдуда Платинидан фарқли ўлароқ, бу натижани кўпайтириш имконияти йўқ эмас.
— Португалиянинг зафаридан кейин Англия термаси Европа чемпионатида энг кўп ўйин ўтказиб, умуман совринга эга бўлмаган жамоага айланди.
Рақамлар
— «Евро — 2016»нинг мадҳиясини яратишда бир миллион киши иштирок этган. «This One's For You» («Бу сиз учун») деб номланган қўшиқнинг муаллифи Дэвид Гетт бутун дунё мухлисларига ўз овозидан намуна юборишни сўраган. Кейинчалик улардан энг мақбуллари танланган.
— Европа чемпионатида иштирок этиш учун қайдномага киритилган футболчиларнинг жами қиймати 5,16 миллиард еврони ташкил этди. Шулар орасида энг арзон спортчи туркиялик Эмре Мор бўлиб, у 100 минг евро туради. Баҳоси энг паст терма жамоа эса Венгриядир: 27,3 миллион евро.
— Энг қиммат терма жамоа Германия бўлди. Унинг нархи 562 миллион евро.
Шаҳобиддин РАСУЛОВ
тайёрлади.
Ўзбекистон миллий терма жамоаси тарихда илк бор футбол бўйича жаҳон чемпионатига йўлланма олди
БатафсилСузиш инсонга нима беради? Савол жуда оддий, албатта. Жавобини ҳамма билади: мустаҳкам соғлиқ, спортдаги соврин номи билан айтсак, «олтин» саломатлик. Лекин бу машғулот билан шуғулланиш жараёнида айнан қанча вақтда қандай ўзгаришлар бўлишини биласизми?
БатафсилЎтган якшанба тонгида ўзбекистонлик бокс мухлислари учун океан ортидан ажойиб хушхабар келди.
Батафсил