бола сокин ором олади

Бозор айланиб юргандим, йўл четидаги мўъжазгина дўкон эътиборимни тортди.  Ҳунарманднинг қалб қўрини бериб, маҳорат билан ясаган бешикларини узоқ томоша қилдим.

Ёғоч ўймакорлиги, рангларнинг ишлатилиши чин юракдан меҳнат қилинганини кўрсатиб турарди.

— Анча йиллик устамисиз? Тажрибангизга қараб оламиз-да, маҳсулотингизни, — ҳазиломуз сўради, бешик харид қилиш ниятидаги онахон.

— Ақлимни таниганимдан буён отамнинг ёнида юриб, бешик ясашнинг сир-асрорларини ўрганганман, — деди уста жилмайиб. — Бешикчилар сулоласининг тўртинчи авлодиман. Ота касбни маҳкам ушлаб, мана, бугун оила аъзоларим билан бирга устачилик қилиб келяпмиз. Набираларим ҳам сафга қўшилиб, анча даст­ёр бўлиб қолишган. Турмуш ўртоғим билан шу ҳунарнинг ортидан икки қиз, бир ўғилни вояга етказиб, уйли-жойли қилдик.

Бешикларни бемалол танлаб олаверинг. Буниси толдан ясалган, буниси эса тутдан. Тутникини ола қолинг, қизи­нгиз ҳам тутдек серфарзанд бўлади. Бешикларимиз ёз ва қиш чилласини кўрган ёғочдан ясалган, қурт емайди, енгил. Бўялишига қараб, дидингизга ёққанини олаверинг. Қизил, сариқ, кўк, яшил ва қора ранглар бола миясини ривожлантириб, унда ранг ажратиш қобилиятини шакллантиради.

Онахон бешик танлагунига қадар устадан ўзимни қизиқтирган саволларга жавоб олмоқчи бўлдим.

— Ҳалигина оилавий ҳунармандмиз, дедингиз. Фарзанд тарбиясида ҳунарнинг аҳамияти катта дейишади-я, шу ростми?

— Пешона тери билан оила боқиш, фарзандларни камолга етказишнинг машаққати билан бирга, завқи ҳам ўзгача, — дейди ўша  бешикчи ҳунарманд Шуҳрат КОМИЛОВ. — Ҳунарга меҳр қўйган боланинг қалби тоза бўлади. Доимий қиладиган иши, машғулоти бўлгач, ноўрин ишларга вақти қолмайди-да.

— Шогирдларингиз ҳам кўпдир?

— Албатта, ҳунарни қадрлайдиган инсонлар анчагина. Шу кунга қадар ўн нафардан кўпроқ йигитларга бешикчиликнинг сирларини ўргатдим. Ҳозир улар мустақил тарзда ўз ишларини йўлга қўйиб олишган.

— Ривожланиш ва ўзгаришлар асрида яшаяпмиз-да, айтинг-чи, келажакдаги бешикларимиз қандай кўринишда бўлади?

— Бугун турли-туман замонавий, ўзи тебраниб алла айтадиган бешиклар чиқяпти. Улар пульт ёрдамида ўзи тебраниб, алла айтади. Айниқса, бешикнинг йиғиладиган, ихчам турларини сайёҳлар эсдалик учун олиб кетяпти.

Хорижликлар бешикни кўрганда ҳайратини яшира олмайди. Шундай вақтларда қилаётган меҳнатим зое кетмаётганидан, ўзбекнинг ўзлигини дунё аҳлига кўрсата олаётганимдан хурсанд бўламан. 

Уста бир менинг саволимга жавоб бериб, бир харидорга кўмаклашар экан, ҳунар ортидан доимий ҳаракатда, тани соғлиғи энг катта бойлиги эканини алоҳида таъкидлади. Бешик ясаш шунчаки ҳунар эмас, балки ўзига хос ижод эканини айтди.  

— Бешикда чақалоқ сокин ухлаши, ором олиши учун унга устанинг меҳри сингиши керак. Бундай иш чиройли ва сифатли чиқади. Шунинг учун ҳам ҳаммаси ҳар хил вақтда битади. Ҳар бир бешикни худди янги санъат асарига ўхшатаман. Унинг тайёр бўлганидаги завқни ҳеч нима билан тенглаштириб бўлмайди...

Уста ҳали гапини тугатиб улгурмаганди, онахон «бешик танлаб бўлдим», — деб чақириб қолди. Устанинг турмуш ўртоғи Мастура опа бешикни чақалоқни белашга тайёр қилиб берганди, оппоқ тўр парда ёпилган бешикдан бир муддат кўз узолмай қолдим.

Дўкондан чиқар эканман, бирга ҳаёт кечириб, ўз умр йўлини ҳунарнинг машаққатли меҳнати билан боғлаган ҳунармандлар оиласига ҳавасим келди.

 Шаҳноза РАҲИМХЎЖАЕВА,

«Оила даврасида» мухбири