оила харажати тежалади, даромади ошади 

Халқимизда азалдан қўл меҳнати қадрланиб, унинг баҳоси ҳам юқори бўлган.

— Ҳар бир касб-ҳунарнинг ўзига яраша қийинчилиги, машаққати бор, албатта, — дейди моҳир тикувчи Санобар МИРЗАҲМЕДОВА. — Фақат инсонда сабр-қаноат бўлса бас. Чунки тикувчилик кучли иродани талаб этади.

Қайнонам қишлоғимизда энг машҳур тикувчилардан эди. Бу касбни қайнонамдан ўрганганман. Шундай тикувчининг келини игна ушлашни билмаса, бу албатта, уят саналган. Аввал қизлар учун кўйлак-лозим тикиш-бичишни бошладим. Сўнг аста-секин қўлим келишиб, қайнонамдан эркаклар чопонини тикишни ўргандим. Бошида озгина қийналдим, тиккан чопонларимдан кўнглим тўлмади. Лекин қизиқишим устун келиб, қунт билан  ўрганишга ҳаракат қилдим. 

Чопон тикишда биринчи қиладиган ишимиз мато танлашдир. Чунки мато қанчалик сифатли бўлса, тикиш ҳам шунча осон кечади. Айтишади-ку, «иш қуролинг соз бўлса, машаққатинг оз бўлур», деб.  Тикканда эса  ҳар бир чокка, айниқса, қавилишига эътибор бериш лозим. Ҳаттоки, чопоннинг қавилишига қараб кимнинг қўл иши эканини билса бўлади.

Чопон тикишда асосан велюр ҳамда «антилопа», «слон» матолари танланади. Кўпинча катта ёшдагилар қора, гулсиз «слон»дан кийишади. Ҳозирда куёвлар учун эса велюр ёки «антилопа» матоси урфда. Чунки бу матолар товланиб, кўзга ташланиб туради.

Чопон сифатли чиқишида унинг пахтасига ҳам эътибор бериш керак. Чопон учун асосан қўлда чигитланган юмшоқ пахтадан фойдаланилади. Ўртача ҳисоблаганда йигитлар учун 3 метр мато, шунга мос астарлик  ва 2 килограмм пахта кетади. Чопон ярим тайёр ҳолга келтирилиб, чет қисмига айлантириб,  икки хил: оқ ва яшил ипдан жияк қўйилади. Жияк қўйишда махсус асбоб «чолмағиз» (халқ тилида «дўкон»)дан фойдаланилади. Бу иш анча мураккаб, шунинг учун жияк қўйганда сабр билан бир маромда тикиб чиқиш керак.

Мен асосан, куёв чопон тикаман. Тўй мавсумида қўлим қўлимга тегмайди. Ҳатто, шундай вақтлар бўлганки, битта чопонни бир кунда тикиб битирганман. Кўзим толиқмаслиги учун тикиб бўлгандан сўнг бир кун дам оламан.

Чопон халқимизнинг миллий либоси ҳисобланади. Ўн беш йилдан бери шу иш билан шуғулланаман. Яхшигина даромад оляпман. Бир ҳафтада иккита чопон тикиб битираман. Бу — ҳеч қандай харажатсиз меҳнатнинг ортидан келаётган даромад. Қиш мавсумида эса даромадим анча ошади. Бундан ташқари, аёллар учун ҳам кўйлак тикаман. 

Шу ҳунарим билан кам бўлмадим. Рўзғор ишларида турмуш ўртоғимга ёрдам бериб турибман. Икки ўғилни уйлантирдик. Келинларимнинг ҳам сарполарини ўзим тайёрладим.  Ҳозир тикишбичишда уларнинг  ҳам  қўли анча келишиб қолди.

Дилфуза ТИЛЛАЕВА,

«Oила даврасида» мухбири