Швейцариянинг Берн шаҳридаги Ижтимоий ва профилактика тиббиёт институти тадқиқотчиси Aна Виcедо-Кабрера бошчилигидаги халқаро тадқиқот гуруҳи «Иқлим ўзгариши ва саломатлик» мавзусидаги тадқиқотларида ўлим ва атроф муҳит омиллари – об-ҳаво ўртасидаги боғлиқликни ўрганиб чиқдилар.
Унга кўра, шаҳарлар ҳавосининг ифлосланиш даражаси юқорилиги боис унда яшовчиларнинг умри қишлоқдаги ҳаётга нисбатан анчайин қисқа бўлади.
Мутахассислар ўз изланишларида шаҳар осмонидаги озоннинг ўртача кунлик даражаси, ҳаводаги зарарли моддалар, ҳарорат, нисбий намлик ва кунлик ўлим каби параметрларни ҳисоблаб чиқишган. Умуман олганда, таҳлиллар 1985 йилдан 2015 йилгача бўлган вақт оралиғида 20 та мамлакатдан 406 та шаҳарни қамраб олган. Натижалар шуни кўрсатдики, дунё аҳолисининг қарийб 80 фоизи доимий равишда озон таъсирига дучор бўлмоқда, унинг ҳаводаги даражаси Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан белгиланган максимал қийматдан ошиб кетди.
Бу кўрсаткич билан шаҳарларда ўлим анчайин кўпроқ, яъни 18 фоизга юқори эканлиги аён бўлди. Олимларнинг фикрига кўра, агар Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти кўрсатмаларига мувофиқ давлатлар шаҳарлардаги ҳаво сифатини янада қатъийлаштирадиган бўлса, бундай ҳолатларнинг олдини олиш мумкин.
Бундан ташқари, ўлим даражаси ошиши билан ер ости даражасидаги озоннинг кўпайиши ўртасидаги боғлиқлик, ҳатто ЖССТ стандартидан паст бўлган озон концентрацияси учун ҳам қайд этилди, бу муаллифларнинг фикрига кўра ўрнатилган стандартларни кучайтириш ва шаҳар чиқиндиларига қаттиқ чекловларни жорий этиш зарурлигининг жиддий сигналидир.
Ўзбекистон – энг тез ўсаётган мамлакат сифатида
🕔17:49, 23.07.2025
✔85
Барқарор ривожланиш ечимлари тармоғи томонидан 2025 йил учун эълон қилинган Барқарор ривожланиш ҳисоботи рейтингида Ўзбекистон 73 балл билан 62-ўринни эгаллади. Бу мамлакатимизда қарийб 45 фоиз мақсадларга эришилган ёки эришиш жараёнида эканини билдиради.
Батафсил
Ўзбекистонда чиқиндидан ёқилғи олиш бўйича янги лойиҳа амалга оширилади
🕔15:54, 26.06.2025
✔128
Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги томонидан Саудия Арабистонининг «Vision International Investment» (VIIC) ва Франциянинг «Suez international» компаниялари билан ҳамкорлик тўғрисида битим имзоланди.
Батафсил
Океанлардаги 20 миллиард тонна пластик чиқиндини йиғиб олиш мумкин
🕔15:54, 26.06.2025
✔141
Боян Слат ҳақида эшитганмисиз? У атроф-муҳитни асраш бўйича оламшумул ихтироларга қўл урган. Ўйлайманки, унинг кўплаб ишлари экофаол ёшлар учун қизиқарли ва намуна бўлади.
Батафсил