Пайшанба
11-Сентябр 2025
Уйимизда улкан чинор бўлар эди. У дарахтни адашмасам бобом эккан. Баъзан ҳайрон бўлардим. Чинор ҳеч қандай мева бермаса, фойда бермайдиган дарахтни нима сабабдан ҳовлига экилишини ҳеч тушуна олмасдим.
Бир куни дадам чинорни кестириб ташлади. Бир томондан бу гапни хушхабардек қабул қилдим. Чунки куз кунларида ундан тўкилган баргларни тозалагунча анчагина хунобимиз ошарди. Ҳар нарсанинг қадрига уни йўқотгандан кейин етасан, деганлари рост экан. Мен ҳам дарахтдан қолган улкан кундага қараб, мевасиз бўлса ҳам бизга нима фойда берганини тушуна бошладим.
Бу дарахт манзилимизни билмайдиган одамларга уйимизни осон топиш учун мўлжал бўлган экан. Ёшлигимда кимдир уй манзилимизни сўраса, осон қилиб уйимиз олдида катта чинор бор, деб тушунтирар эдим.
Ёзнинг иссиқ кунларида чинор тагига сув сепиб, гилам солиб тушлик қилганни, дам олганни гашти ўзгача бўлганини кейин тушундим. Унинг сояси остида фақат оила аъзоларим эмас, қўшниларимиз ҳам чиқиб ҳордиқ чиқарар, шу баҳона дилдан суҳбалашишар эди.
Кўклам кириши билан дадам дарахтга арқон боғлаб бизга арғимчоқ ясаб берар эди. Бу арғимчоқ барча қўшни болаларнинг энг севимли ўйини ва эрмаги эди.
Уйимиз маҳалламиз тўйхонасига яқин жойлашган. Тўйга келган меҳмонлар автомобиллари учун яхши жой излашар эди. Қишлоқ жойларда улкан чинорнинг соясидан шинамроқ жой топиш амримаҳол. Шунинг учун ҳам барча меҳмонлар уловларини бизнинг чинор остига жойлаштиришга ҳаракат қилишарди.
Қисқа қилиб айтганда, чиноримиз барча учун беминнат хизмат қилган экан.
Биргина чинордан шунча фойда бўлганини ана энди англаб етдим. Ҳозир эса одамларга уйимнинг манзилини осон тушунтириш учун ҳали ҳам улкан чинордан бошқа яхшироқ мўлжални топа олмадим. Ёзда эса ҳовлимизда соя жой излаб, тополмагач, иссиқ уйда диққинафас бўлиб ўтиришга мажбурмиз. Қўшнилар ҳам камнамо бўлиб қолган. Сингилларимга арғимчоқ ясаб бера олмайман. Тўйга келган меҳмонлар эса, уловларини қуёшнинг жазирамасида қолдиришга мажбур.
Ҳозир чинор ўрнида янги новда ўсиб бошлаган. Балки бу ўсиб бораётган ниҳол ҳам улкан чинор бўлиб яна халққа хизмат қилар...
Темурмалик ҲАМИДОВ
Тиббиёт муассасаларидан чиқадиган чиқиндилар табиат учун ҳам, инсонлар учун ҳам хавфли бўлган чиқиндилар сирасига киради. Йиллар давомида атроф-муҳит учун жиддий хавф туғдирадиган тиббий чиқиндиларни йўқ қилиш масаласи, айниқса, пандемиядан кейинги даврда, дунё миқёсида долзарб муаммога айланди.
Батафсил
Кўчалар, хиёбонлар, дарахтзорлар орасида ётган пластик идишлар, қоғоз парчалари ёки бошқа чиқиндилар нафақат кўнгилни хира қилади, балки атроф-муҳитга ҳам жиддий зарар етказади.
Батафсил
Бугун, йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи фауна ва флора турларининг халқаро савдоси тўғрисидаги конвенция (CITES CoP20) иштирокчилари конференциясининг 20-йиғилиши очилишига 100 кун қолганида Ўзбекистон «CITES 50 йиллиги Самарқандда: табиат ва инсонлар ўртасидаги кўприк» номли тадбирнинг расмий шиорини эълон қилди.
Батафсил
Тиббиёт муассасаларидан чиқадиган чиқиндилар табиат учун ҳам, инсонлар учун ҳам хавфли бўлган чиқиндилар сирасига киради. Йиллар давомида атроф-муҳит учун жиддий хавф туғдирадиган тиббий чиқиндиларни йўқ қилиш масаласи, айниқса, пандемиядан кейинги даврда, дунё миқёсида долзарб муаммога айланди.
Кўчалар, хиёбонлар, дарахтзорлар орасида ётган пластик идишлар, қоғоз парчалари ёки бошқа чиқиндилар нафақат кўнгилни хира қилади, балки атроф-муҳитга ҳам жиддий зарар етказади.
Бугун, йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи фауна ва флора турларининг халқаро савдоси тўғрисидаги конвенция (CITES CoP20) иштирокчилари конференциясининг 20-йиғилиши очилишига 100 кун қолганида Ўзбекистон «CITES 50 йиллиги Самарқандда: табиат ва инсонлар ўртасидаги кўприк» номли тадбирнинг расмий шиорини эълон қилди.
Тоза ва озода масканларга байрамлар ярашади.
Инсон яшамоғи учун энг зарур бўлган неъматларнинг аввалида ҳаво ва сув туради. Ҳавони нималигини биламиз, ундан нафас оламиз, бироқ кўра олмаймиз. Лекин тирик одам борки, уйқудан кўз очгандан, токи ухлаб қолгунига (баъзан уйқу орасида ҳам) унга муҳтожлик сезади. Бу – сув.
