Ҳар бир гиёҳ эътиборда
Мен Самарқанд вилоятидаги Зарафшон миллий табиат боғи илмий ходими сифатида узоқ йиллардан бери фаолият юритиб келяпман.
БатафсилҲаммамиз кун давомида тахлам-тахлам қоғоз ишлатамиз. Аммо ҳеч ўйлаб кўрганмизми, бир вароқ қоғозни чиқитга чиқариш табиат учун қанча йўқотишга айланмоқда?
Ишхона қоғози, сурат қоғози, қадоқлаш қоғози, қўл артиш қоғози ва ҳоказо. Статистик маълумотларга кўра, биргина Россиянинг ўзида офис ва корхоналарни қоғоз билан таъминлаш учун йилига 768 миллион дона дарахт кесилар экан.
Жаҳон ёввойи табиат жамғармасининг билдиришича, дунёда сотилаётган ёғоч хомашёсининг 40 фоизи ана шу – юқорида саналган товарларни ишлаб чиқаришга йўналтирилмоқда.
Аслида бугунги техника тараққиёти замонида у қадар кўп қоғоз ишлатишга ҳожат йўқ. Масалан, варақа тарқатгандан кўра QR-код ёки каталоглардан фойдаланиш ҳам ишни енгиллаштиради, ҳам катта ҳажмда қоғоз тежалишига олиб келади. Блокнотларга битмас-туганмас (пировардида умуман фойдаланилмайдиган) қайдларни киритавериш ҳам ҳозирги кунга тўғри келадиган иш эмас.
Қайдларни тўғридан-тўғри телефон ё ноутбукка киритиш уларни тартиб билан сақлаш, керакли маълумотни излаганда, қоғоз титмасдан осонгина топиш имконини беради. Ҳозирги кунда кўплаб илғор компаниялар, пешқадам ҳукуматлар ҳатто электрон имзо ҳам жорий этмоқда. Улар битта қоғозни имзолаш учун атай идорага бориб ўтирмайди, қоғоз ва қаламни исроф қилмайди, керакли ҳужжатга масофадан туриб қўл қўяди.
Буларнинг барчаси сайёрамизнинг ресурсларини тежашга, атроф-муҳит мусаффолигини сақлашга хизмат қилади. Айни пайтда ҳаётни анча енгиллаштиради ҳам.
Мутахассислар 1 тонна қоғозни ишлатишдан воз кечиш орқали 17 та дарахт, 26 минг литр сув, 4 минг кВт электр энергияси ва 240 литр ёқилғини тежаб қолиш мумкинлигини ҳисоблаб чиқди. Уларнинг хулосаси жуда жўн: қоғоз тежаш экологик нуқтаи назардан фойдали, ижтимоий жиҳатдан муҳим ва иқтисодий жиҳатдан манфаатлидир. Ҳар ким шахсий тежамкорлик йўлига ўтса ва атроф муҳит учун қайғура бошласа, миллион-миллион дарахт, сув, ёқилғи ва энг муҳими, вақт тежалар экан.
Мен Самарқанд вилоятидаги Зарафшон миллий табиат боғи илмий ходими сифатида узоқ йиллардан бери фаолият юритиб келяпман.
БатафсилЭл орасида «Эскини ямагунча эсинг кетади», деган ибора бор. Бугун биз шу гапни сал бошқачароқ – эскини йўқотгунча эсинг кетади, дея талқин қилмоқчимиз.
БатафсилАҳолининг экологик барқарор муҳитда ҳаёт кечиришини таъминлаш барча ислоҳотлар марказида турувчи энг долзарб масалалардан бири. Мусаффо ҳаво, тоза ичимлик сув, атрофимиздаги яшил олам, хавфсиз озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган эҳтиёж ҳар доим кундалик ҳаётимизнинг асосини ташкил қилади.
Батафсил