Сешанба
16-Декабр 2025
Юртимизда куз ва баҳор фаслларида «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси амалга оширилаётгани барчани бирдек қувонтиради, албатта.
Ахир, бу эзгу ишлар туфайли атроф-муҳит мусаффолиги, тозалиги кафолатланади. Буни чуқур англаб етган халқимиз кўчат экиш ишларида фаол иштирок этиб келмоқда. Умуммиллий ҳашарлар ва кўнгилли табиатсеварлар ташаббуслари билан бўш турган бир қарич ерга ҳам дарахт ниҳоллари экиляпти. Айниқса, узундан-узоқ давом этадиган магистрал йўллар чеккалари бўйлаб яшил белбоғлар яратиш мақсадида қилинаётган ишлар таҳсинга лойиқ, албатта.
Эътибор берсангиз, мамлакатимизнинг шимоли-ғарби томон чўзилган катта автомобиль йўлларнинг аксарият қисми чўл ва саҳро ҳудудларини кесиб ўтади. Қум кўчиши ва жазирама иссиқдан ҳимоя қилиш мақсадида бу йўллар четига дашт муҳитига мос бута ва ўсимликлар экилмоқда. Хусусан, «Яшил макон» умуммиллий лойиҳасининг 2023 йил кузги мавсумида Тупроққалъа туманининг Қизилқумга туташган ҳудудининг 10 гектар ер майдонига саксовул кўчатлари ва уруғи экиб чиқилган эди. Ёғин-сочин туфайли саксовул уруғлари ҳаво ҳарорати кўтарилгач, потраб униб чиқади, кўчатлар барг ёза бошлайди.
Хўш, ана шу кўкариб чиққан саксовул майсалари ва кўчатларининг дуркун ривожланиши учун саҳро минтақасида ким ёки нима халақит беради?
Бу саволга жавоб ўлароқ ҳеч иккиланмай чўпонлар ва улурнинг сурув-сурув қўйларини кўрсатиш мумкин.
Маълумки, Қорақалпоғистон Республикасининг Тўрткўл, Элликқалъа, Хоразм вилоятининг Тупроққалъа, Бухоро вилоятининг Газли, Ромитан туманлари Қизилқум саҳросига туташ бўлгани боис бу ерларда кўплаб чўпонлар минглаб бош қўйларини боқишади. Улар чўл ва саҳро ҳудудларида «Қизил китоб»га киритилган ноёб ўсимлик ва буталар билан озиқланиши сир эмас. Биринчи галда қўйлар саксовул ва сўзаннинг янги баргларини ямламай ютишни хуш кўриши кўпчиликка яхши маълум. Магистрал йўллар бўйларида яратилаётган яшил белбоғлар жониворлар учун айни муддо бўлиши ҳам мумкин. Чўпонлар бу ерларда чорвасини ўтлатмайди, деб ҳеч ким кафолат беролмайди.
Менинг фикримча, чўпонлар мутасаддилар ҳамда экофаоллар томонидан огоҳлантирилиши лозим. Улар ўртасида «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси моҳияти борасида тушунтириш ишлари олиб бориш зарур. Керак бўлса, ноёб ўсимлик ва буталар экилган янги плантацияларда чорва боқмаслик тўғрисида огоҳлантириш берилса, нур устига нур бўларди. Акс ҳолда якдиллик ва ҳамжиҳатлик билан қилинаётган эзгу ишларимиз саробга айлиниши ҳеч гап эмас.
Шоира ЖАҲОН,
Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси
Иқтисодиётни юксалтириш, аҳоли турмушини яхшилаш, озиқ-овқат хавфсизлигига эришиш фидокорона ва машаққатли касб эгалари – деҳқон, фермер, боғбон, чорвадор, сувчи, агроном ва механизаторлар меҳнати орқали барпо этилади. Уларнинг матонатли меҳнати туфайли эл дастурхони ҳамиша тўкис бўлади.
Батафсил
«Иссиқ жоннинг иситмаси бор» деганларидек бирор енгилроқ хасталик етса дарров дорихонага югурамиз ва сотувчининг маслаҳати билан ҳам укол-дорилар олиб келиб қўшни ҳамширани чақирамиз.
Батафсил
Қорақалпоғистон Республикасида жойлашган «Жанубий Устюрт» миллий табиат боғида ҳар йили куз ва баҳор мавсумида қушлар, ҳайвонлар ва ўсимликларнинг соноғи амалга оширилади.
Батафсил
Иқтисодиётни юксалтириш, аҳоли турмушини яхшилаш, озиқ-овқат хавфсизлигига эришиш фидокорона ва машаққатли касб эгалари – деҳқон, фермер, боғбон, чорвадор, сувчи, агроном ва механизаторлар меҳнати орқали барпо этилади. Уларнинг матонатли меҳнати туфайли эл дастурхони ҳамиша тўкис бўлади.
«Иссиқ жоннинг иситмаси бор» деганларидек бирор енгилроқ хасталик етса дарров дорихонага югурамиз ва сотувчининг маслаҳати билан ҳам укол-дорилар олиб келиб қўшни ҳамширани чақирамиз.
Қорақалпоғистон Республикасида жойлашган «Жанубий Устюрт» миллий табиат боғида ҳар йили куз ва баҳор мавсумида қушлар, ҳайвонлар ва ўсимликларнинг соноғи амалга оширилади.
CITES иштирокчи давлатларининг 20-конференцияси доирасида «Табиат лойиҳалари: биохилма-хилликни сақлаш учун ўрмонларнинг экологик таснифи» мавзусида параллель тадбир ўтказилди.
Ўз вазифамга кўра қўриқхона ҳудудини назорат қилиб айланиб юрарканман, икки томонини бутазорлар қоплаган тор сўқмоқлардан бирида икки ноёб қушнинг қанотларини кенг ёйиб рақсбоп ҳаракатлар қилаётганини кўриб қолдим. Панароққа ўтиб дурбинда эътибор билан кузатдим. Бу ер юзида тобора камайиб бораётган ноёб йўрға тувалоқ экан.
