Республикамизда ёнилғи-энергетика ресурсларининг аҳоли учун нархи йилига камида икки марта ўсиши кузатилмоқда. Бу аҳолининг, айниқса, кам таъминланган фуқароларнинг асосли эътирозларига сабаб бўлмоқда.

Яқинда мамлакатимизда ёнилғи-энергетика ресурсларининг нарх ва тарифларини босқичма-босқич ўзгартиришга оид ҳукумат қарори қабул қилинди.  Ҳужжатда энергетика ресурслари нархининг аҳоли истеъмоли ва тўловида табақалаштирилган тизимни тажрибадан ўтказиш масаласи ҳам қўйилган. Унга кўра, 2019 йилнинг 1 январидан бошлаб, Тошкент шаҳрининг Юнус­обод туманида эксперимент тариқасида ёнилғи-энергетика ресурсларидан фойдаланишнинг қуйидаги тизими жорий этилади:

► аҳоли истеъмоли учун электр энергияси базавий нормаси бир абонентга ойига — 300 кВт.соат;

► аҳоли истеъмоли учун табиий газнинг базавий нормаси:

— иситиш мавсуми даврида якка тартибда иситиладиган уй-жойлар ва хонадонларда яшайдиган бир абонентга ойига — 1000 куб.м;

— бошқа ҳолатларда бир абонентга ойига —  250 куб.м.

Бунда аҳоли электр энергияси ва табиий газ учун ҳисоб-китобларни амалга оширганда:

■ базавий норма доирасида — белгиланган тариф бўйича;

■ базавий нормадан ортган қисми учун — белгиланган тарифга 1,2 баравар оширилган коэффициент қўлланилади.

Айтайлик, кўп қаватли уйнинг 3 хонали хонадонида яшовчи оила бир ойга  340 кВт электр энергияси  сарф қилди. Демак, базавий норма доирасида сарф қилинган 340 кВт электрнинг 300 кВт учун тўлов

250 сўмдан (2018 йил 16 ноябрь ҳолати бўйича),

40 киловати учун 300 сўм (250х1,2%= 300) қийматда амалга оширилади.

300 кВт х 250=  75 000 сўм

40 кВт х 300 =  12 000 сўм

Жами 75 000 + 12 000  = 87 минг сўм. 

Эксперимент ўтказилаётган Юнусобод туманидан бошқа ҳудудларда яшовчи, айнан шунча электр энергияси сарф қилган истеъмолчи эса икки минг сўм кам, яъни 85 минг сўм тўловни амалга оширади.  Табақалаштирилган нарх тизими фуқароларда ресурслардан тежаб фойдаланишда масъулиятни оширади.