Душанба
15-Декабр 2025
Биз ўқиган кезлар мактаб боғи энг сўлим маскан бўларди. Уни ўқувчилар ўз қўли билан яратарди. Ҳар кузги ва баҳорги кўчат экиш мавсумида мактаб ҳовлисидаги мевали дарахтлар ёнидан чиққан ёш ниҳолларни олиб, бўш ерларга ўтқазардик.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг очиқ ва прагматик ташқи сиёсати, узоқ ва яқин давлатлар билан ўзаро муносабатларни мустаҳкамлаш борасидаги ташаббуслари туфайли сўнгги йилларда қўшни, яқин ва узоқ мамлакатлар билан мутлақо янги – соғлом сиёсий ва иқтисодий алоқалар йўлга қўйилди.
Бугун экологик муаммоларга қарши тезкорлик билан кураш олиб борилар экан, бунинг аниқ механизмларига эҳтиёж катта.
Австралиянинг «Airseed Technologies» биотехнологик стартапи дронлар ёрдамида йилига миллионлаб дарахт уруғларини экиб, ўрмон майдонларини кенгайтиришни режалаштирмоқда. Компания бунга дрон технологияси ёрдамида ҳаводан қобиққа солинган уруғларни экиш орқали эришмоқчи.
Ҳар йили ҳаво ифлосланишидан 7 миллион инсон бу ҳаётдан кўз юмади. Аммо ўзингиз ҳаракат қилиб, ҳеч бўлмаса яшайдиган жойингизнинг ҳавосини тозалаб туришингиз мумкин экан.
Одил Носиров Қашқадарёнинг Касби туманидан. У эсини таниганидан буён деҳқончилик билан шуғулланиб келади, хуллас суяги меҳнатда қотган. Қишин-ёзин томорқа ишлари билан банд оила ерни барака манбаи деб билади.
.jpg )
Маълумки, қушлар фаслларга қараб ўзларининг яшаш шароитини ўзгартириб боради. Бу жараён айниқса, қиш-баҳор ойларида мавсумийлик касб этади. Айтиш лозим, юртимиз ҳудудларига ҳам турли қушлар қишлаш учун учиб келади. Уларнинг яшаш тарзи, турларини ўрганиш, сонини аниқлаш биологик хилма-хилликни сақлаш ва илмий кузатишлар олиб боришда муҳим аҳамиятга эга.
Экологлар томонидан йўқолиб кетган дея айтилган ҳамда «Қизил китоб»га киритилган Ўрта Осиё суғури излари Зарафшон миллий боғида Зарафшон дарёсига қуйилувчи зовур бўйидан топилди.
.jpg )
Жанубий Корея халқи маданияти ўзига хос, кўп жиҳатлари бизнинг эл тутумларига ҳам ўхшашдир. Корейсларнинг нафақат одобу ахлоқи, одамийлиги, мулойимлиги, балки табиатга бўлган муносабати ва фарзандларига бераётгани экологик таълим-тарбияси эътирофга лойиқдир.
Жанубий Корея – иқлими жуда ҳам қулай давлат. Намгарчилиги кучли бўлгани боис ёзи дим, қиш фасли нам-совуқ бўлади. Табиати – гўзал, бу табиатни сақлаб қолиш учун эса халқи ва табиатни муҳофаза қилиш ташкилотлари чин дилдан қайғуришади.
Сўнгги йилларда Ўзбекистонда дарахтларга қирон келтириш чинакамига авж олди. Аниқ жавобгар йўқ. Қайсидир идора хулоса беради, қайсидир бири – рухсат. Кимдир ер сотиб олади, у жойнинг устида турган дарахту ўт-ўлангача – ҳаммаси меники дейди. Бошқа бир ташкилот «дарахтга тегма» деб чиқади, у эса юз йиллик дарахтни еримдан кўтар дейди.
Касблар кўп, соҳалар бисёр, кимдир завод-фабрикада ишласа, кимдир мураббий, яна бошқаси ҳарбий, олим, учувчи ва ҳоказо. Ҳар ким ўзи танлаган йўлдан боради, ўз севган соҳасида ишлашга, рўзғор тебратишга ҳаракат қилади.
Атроф муҳит ва дарахтлар муҳофазаси йўлида катта ўзгаришлар бошланиш арафасида
Юртимизнинг Қува ва Шеробод туманлари анорчиликда, Олтиариқ узумчилигу бодрингчиликда донг таратган. Умуман олганда, мамлакатимизнинг ҳар бир гўшаси ҳам бирор бир маҳсулоти билан эл ичида машҳур.
Бугунги кунда дунёдаги экологик муаммоларни ҳал этишда аҳоли, айниқса, ёшларнинг экологик маданиятини юксалтириш, ҳар бир инсонда атроф муҳитга эҳтиёткорона муносабатда бўлиш, мамлакатимизнинг ноёб табиати, табиий бойликларини келгуси авлодлар учун асраб-авайлаш ҳиссини шакллантириш энг долзарб вазифалардан ҳисобланади.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Иқтисодиётни юксалтириш, аҳоли турмушини яхшилаш, озиқ-овқат хавфсизлигига эришиш фидокорона ва машаққатли касб эгалари – деҳқон, фермер, боғбон, чорвадор, сувчи, агроном ва механизаторлар меҳнати орқали барпо этилади. Уларнинг матонатли меҳнати туфайли эл дастурхони ҳамиша тўкис бўлади.
«Иссиқ жоннинг иситмаси бор» деганларидек бирор енгилроқ хасталик етса дарров дорихонага югурамиз ва сотувчининг маслаҳати билан ҳам укол-дорилар олиб келиб қўшни ҳамширани чақирамиз.
Қорақалпоғистон Республикасида жойлашган «Жанубий Устюрт» миллий табиат боғида ҳар йили куз ва баҳор мавсумида қушлар, ҳайвонлар ва ўсимликларнинг соноғи амалга оширилади.
CITES иштирокчи давлатларининг 20-конференцияси доирасида «Табиат лойиҳалари: биохилма-хилликни сақлаш учун ўрмонларнинг экологик таснифи» мавзусида параллель тадбир ўтказилди.
Ўз вазифамга кўра қўриқхона ҳудудини назорат қилиб айланиб юрарканман, икки томонини бутазорлар қоплаган тор сўқмоқлардан бирида икки ноёб қушнинг қанотларини кенг ёйиб рақсбоп ҳаракатлар қилаётганини кўриб қолдим. Панароққа ўтиб дурбинда эътибор билан кузатдим. Бу ер юзида тобора камайиб бораётган ноёб йўрға тувалоқ экан.
