Пайшанба
11-Сентябр 2025
Маҳалламиздаги энг чиройли уй Моҳира опаники. Худди хориждаги уйларга ўхшайди: баланд, нақшинкор. Кўчадан ўтганлар доим ҳавас билан боқади. Қишлоқ бўлишига қарамай, ҳамма шароит мавжуд. Шундай уйда яшасанг, ҳаётга бўлган қизиқишинг ортаверади.
— Уйдагилар яқинда мени турмушга узатишмоқчи. Уйимизга тез-тез совчилар келиб турибди. Лекин мен улардан қайси бирини танлашга ҳайронман. Ўзи умр йўлдоши танлашда қайси жиҳатларга алоҳида эътибор қаратиш зарур? Оила қуриш арафасидаги йигит-қизларга бу борада қандай маслаҳат ва тавсиялар бера оласиз?
Ўн олтига тўлганимда отам оғир касаллик туфайли вафот этди. Бечора онам олти фарзанд билан ёлғиз қолди. Ўша вақтлар ҳозирги тўкин-сочинлик қаерда дейсиз, каталакдек ҳовлида етти жон бир парча нонга зориқиб, кун ўтказардик. Шукрки, қариндош-уруғ, отамнинг дўстлари рўзғоримизга қарашиб турди. Аммо бора-бора улғайганимиз сари аҳволимиз янада оғирлашди. Шунда биринчи бўлиб мени «учирма» қилишди.
«Тўйимизга тўрт йил бўлди. Ҳалигача фарзанд кўрмадик. Атрофимдагилар ажрашишни маслаҳат беряпти. Эрим эса, ажрашмоқчи эмас. Бошқаларнинг болали бўлганини эшитсам, єийналиб кетаман. Ҳатто, яшагим келмай қолади. Мен ҳозир нима қилсам бўлади?»
Ҳаётимиздаги ҳамма нарса бир-бирига узвий боғлиқ. Бири-бирини тўлдиради, бири-бирини тақозо этади. Айниқса, оилавий турмушда уларга яхлит деб қарамаслик катта муаммоларга олиб келиши мумкин.
Турмуш қурганимизга қирқ йил бўлди. Баъзан оиламизга бошқаларнинг ҳавас билан қарашини ҳис қилганимда қувончдан бошим осмонга етади.
Қўшни маҳаллада отамнинг Рўзмат деган бир ошнаси бўларди. Рўзмат ота ўн йиллар бурун оламдан ўтди. Ундан яккаю ягона Султонназир деган фарзанд қолган. У бинойидек рўзғорини тебратаётган эл қатори бир оила эди. Бир куни отам маҳалладаги маъракага чиқиб, гап топиб келди.
«Оила даврасида» газетасининг 2017 йил 12 октябрь 41(283)-сонидаги «Оила тизгини» сарлавҳали мақолани ўқиб, бир дугонамнинг ҳаёти ҳақида ўйлаб қолдим.
Охирги уч-тўрт ойдан буён қизим билан ўғлим сира чиқишолмай қолди. Бир қараса ўйинчоқ, яна бир қараса китоб, ручканинг хархашаси. Уларни келишиб ўйнашга қанча чақирмай, сира фойдаси бўлмади. Айниқса, қизим кичкина бўлгани учунми, акасига эркалик қилиб ҳали у нарсасини олади, ҳали бу нарсасига тегади. Шунда ўзимнинг болалигимни эсладим.
Буюк Британияда Франческа ва Ли Мур-Уильямс исмли эр-хотин Бобби ва Белла исмли фарзандлари билан бахтли ҳаёт кечирар эди, деб ёзади Infinity Fun.
Дадам бугун ишдан ҳар доимгидан кеч қайтди. Чарчагани шундоқ юз-кўзидан билиниб турарди. Онам буни сезмадими, «дадаси, уйда гуруч қолмабди, олиб келсангиз ош қилмоқчийдим», деди.
Бугунги кунда дунёнинг етакчилари ҳисобланган баъзи давлатларда оила институтининг аҳволи нақадар ҳалокатли жар ёқасига келиб қолгани барчамизга маълум. Аммо афсуски, ўзини мусулмон санаб юрганлар орасида ҳам оила, эр-хотиннинг ҳақ-ҳуқуқи, бурч ва мажбуриятларига оид қонун-қоидаларни билмайдиганлар, билса ҳам уларни писанд қилмайдиганлар пайдо бўлиб, жамиятимизда оилавий муаммолар, қўйди-чиқдилар кўпайиб қолди. Агар бундай кимсалар оила борасида аслида Оллоҳ таолонинг амри қандай эканини англаганда эди, бугунги кунда ечимини кутиб ётган қатор муаммолар мутлақо вужудга келмаган бўлар эди.
...Яқинда дугонам турмушга чиқди. Куёв ўзининг курсдоши экан. Уларнинг ёшлари тенг бўлгани учун ота-оналари бироз иккиланди. Бироқ фарзандларининг кўнглини синдирмаслик учун икки томон ҳам рози бўлиб қўя қолди. Тўйдан аввал дугонам еттинчи осмонда учиб юрганди. Юзида табассум, қалби тўла қувонч. Бироқ тўйдан кўп ўтмай, ундаги бу ўзгаришлар ўрнини маъюслик, асабийлик эгаллади. Турмуш ўртоғи билан гаплари бир жойдан чиқмаётгани, истаклари турлича эканини айтиб, роса йиғлади. Ота-онаси уни гапга қулоқ солмагани учун койибди. Ўзи бунинг сабаби турмуш ўртоғи билан тенгқур эканида деб ўйлаяпти.
Баҳодир ота-онасидан шикоят қилиб қолди. Айтишича, укасини ундан кўра кўпроқ яхши кўриб, кўнглига қарашаркан. Унга эса умуман эътиборсиз бўлиб, қизиқишларига аҳамият беришмас эмиш.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Бугун Ўзбекистонда ижтимоий ҳаётда юз бераётган ўзгаришлар, глобаллашув, рақамлашув, урф-одат ва анъаналарнинг трансформацияси ҳамда ёшлар онгида шаклланаётган янги қадриятлар фонида оила институтининг мустаҳкамлиги масаласи янада долзарб аҳамият касб этмоқда.
Унинг мезони эрталабки бадантарбия, кун бўйи саломат юриш, кам овқатланишга одатланиш, оила билан саёҳатга чиқиш, китоб мутолаа қилиш, кутубхонага бориш, дорихона-ю шифохонага мурожаат қилмаслик, тўй-маъракаларни камхарж ўтказиш кабилар билан ўлчанса ажабмас.
Зўравонликка учраганлар ҳуқуқини ҳимоя қилиш бўйича ташкил этилган ишонч телефонига қилинган мурожаатлар сони ноябрь ойида октябрга нисбатан икки баробар ошгани қайд этилди.
Косон туманидаги «Арабхона», «Юқори Арабхона» маҳаллалари аҳолиси ўртасида эрта турмуш, яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳнинг олдини олиш мақсадида йиғилиш ўтказилди.
Оила жамиятнинг асосий бўғини сифатида қадрланади. Оила қанчалик мустаҳкам бўлса, жамият шу қадар фаровон ва барқарор ривожланади. Бу борада халқ депутатлари Кўкдала туман Кенгашига Ўзбекистон Экологик партиясидан сайланган депутат, тумандаги «Олтин бошоқ» маҳалласи хотин-қизлар фаоли Дилноза Эшмаматованинг олиб бораётган ишлари таҳсинга лойиқ.
