Пайшанба
11-Сентябр 2025
Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги томонидан Тошкент шаҳар ҳокимлиги ҳамда «Замин» халқаро жамоат фонди кўмагида пойтахтдаги дарахтлар ягона рақамли реестрини яратиш ишлари бошланди.
Инсон – онгли мавжудот. Аммо бу оддий ҳақиқатнинг замирида чуқур масъулият ётади. Ҳар бир давр инсоният олдига янги синовлар, янги мезонлар «туҳфа» этади.
Ҳар куни уй ва ишхоналарда тозаликни сақлаш мақсадида фойдаланиладиган маиший кимёвий воситалар кўп ҳолларда инсон саломатлиги ва атроф-муҳит учун жиддий хавф манбаига айланиб бормоқда. Тозалик сари интилган инсонлар баъзан ўзлари билмаган ҳолда ҳаво, сув ва тупроқ ифлосланишига бевосита сабабчи бўлаётганини билишмайди.
Одамлар билан юзма-юз мулоқот қилиш, уларнинг дардини эшитиш, муаммосини ҳал этиш – бугунги кунда ҳар бир раҳбар ва депутатдан талаб этилаётган энг муҳим бурчга айланди.
Президент Шавкат Мирзиёев раислигида ўтказилган видеоселектор йиғилишида аҳолини энг кўп қийнаётган муаммоларга ечим топиш, мутасадди раҳбарлар масъулиятини ошириш ҳамда ҳар бир қарор ижросини тинимсиз мониторинг қилиш лозимлиги қатъий белгиланди.
Қорақалпоғистонда сайёҳлар учун жуда қизиқарли манзиллар кўп. Мутахассислар фикрича, айнан сайёҳлик салоҳиятининг юқорилиги янги иш ўринлари яратилишига, ҳудуд аҳолисининг яшаш тарзи ўзгаришига туртки бериш мумкин. Бу масалаларни Қорақалпоғистоннинг энг эътиборга молик бешта тарихий ёдгорлиги ва зиёратгоҳлари мисолида кўриб чиқамиз.
Ўзбекистон Экологик партияси Марказий Кенгаши Ижроия қўмитаси томонидан 2025 йилнинг биринчи чорагида «Ўзбекистон – 2030» стратегиясини амалга ошириш ҳамда «Атроф-муҳитни асраш ва «яшил иқтисодиёт» йили» Давлат дастурида белгиланган устувор вазифалар ижросини таъминлаш борасида қатор муҳим ишлар амалга оширилди.
Ҳозирги кунда атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва ресурслардан оқилона ва самарали фойдаланиш барқарор ривожланиш ғоясининг асосий мақсадига айланган.
Иқлим ўзгаришларининг оқибатларини барчамиз ҳис қилиб турибмиз. Хусусан, минтақамизга мос бўлмаган шамолнинг тезлиги натижасида Бухоро вилоятида юз берган табиий офат ёки бир қатор ҳудудларда сел келишининг ортиши бу албатта иқлим ўзгаришларининг оқибатидир.
Бугунги кун дунёсида инсон ҳаётининг барча жабҳалари табиат ва унинг ресурслари билан узвий боғлиқ ҳолда кечмоқда. Глобал исиш, чўлланиш, ер деградацияси, биологик хилма-хилликнинг камайиши каби экологик муаммолар инсоният олдида кечиктириб бўлмас вазифаларни қўймоқда.
Ишчи гуруҳ Ховос туманидаги «Истироҳат боғи ва коворкинг маркази» қурилиши билан ҳам танишди.
Кўпқаватли уйимиз яқинидаги чиқинди ташлаш жойидаги ҳар куни кўзим тушадиган бир манзара таъбимни хира қилади. Ерда сочилиб ётган нонлар, овқатлар...
Тупроқ унумдорлигининг пасайиши, чўлланиш, сув ресурсларининг камайиши каби экологик муаммолар аллақачон глобал аҳамият касб этмоқда. Бу Ўзбекистон ҳудудида ҳам сезиляпти. Шунинг учун ҳам атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва экологик ҳолатни яхшилаш энг долзарб масалага айланмоқда.
Юртимизда ёш авлоднинг дунёга келиши ва жисмонан соғлом ривожланиши учун барча зарур шароитлар яратилмоқда. Соғлом турмуш тарзини шакллантиришни эса тоза атроф-муҳитсиз тасаввур этиб бўлмайди.
Атроф-муҳитга таҳдид солаётган яна бир хавф
Электрон чиқиндилар – ишлатилмаётган ёки эскирган электрон қурилмалар, жумладан, компьютер, смартфон, телевизорлар, маиший техника ва бошқа электрон асбоб-ускуналардир. Ушбу чиқиндилар таркибида бир қатор зарарли моддалар бўлиб, улар нотўғри қайта ишланганда атроф-муҳит ва инсон саломатлигига салбий таъсир кўрсатади.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Мен Самарқанд вилоятидаги Зарафшон миллий табиат боғи илмий ходими сифатида узоқ йиллардан бери фаолият юритиб келяпман.
Эл орасида «Эскини ямагунча эсинг кетади», деган ибора бор. Бугун биз шу гапни сал бошқачароқ – эскини йўқотгунча эсинг кетади, дея талқин қилмоқчимиз.
Аҳолининг экологик барқарор муҳитда ҳаёт кечиришини таъминлаш барча ислоҳотлар марказида турувчи энг долзарб масалалардан бири. Мусаффо ҳаво, тоза ичимлик сув, атрофимиздаги яшил олам, хавфсиз озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган эҳтиёж ҳар доим кундалик ҳаётимизнинг асосини ташкил қилади.
Носир ҲАЛИМОВ, ЎЭП Қашқадарё вилоят кенгаши раиси, халқ депутатлари вилоят кенгаши депутати
Табиат – бизнинг онамиз каби нафасимиз, ҳаётимиз асоси. Ям-яшил дарахтлар, ҳавонинг тозалиги, сувнинг тиниқлиги – буларсиз инсон ҳаётини тасаввур қилиб бўлмайди.
