Пайшанба
11-Сентябр 2025
Ҳафта давомида Қашқадарё вилоятининг айрим туманлари, Самарқанд, Навоий, Сурхондарё, Бухоро вилоятларида кузатилган кучли шамол ва чанг тўзонлари яна бир бор экологик муаммолар шундоққина бурнимизнинг тагигача етиб келганидан огоҳлантирмоқда.
Дунё ҳамжамиятини тобора жадаллашиб бораётган иқлим ўзгаришлари ташвишга солмоқда. Мутахассислар глобал исиш абадий музликларнинг эриши ва уммон сатҳининг кўтарилишига сабаб бўлаётгани борасида бонг уришмоқда.
Жиззах вилояти ўзининг бетакрор табиати, бой флора ва фаунаси, ажойиб табиати билан етти иқлимга машҳур. Зомин тоғларининг мусаффо, дилларга дармон бўлувчи ҳавосию Бахмалнинг нақш олмалари қадим-қадимдан шоир ва ёзувчилар ижодида баланд руҳда тараннум этилган.
Жазирама иссиқда юрак ва қон босим касалликлари билан оғриганлар, ҳомиладор аёллар ва болалар, кексалар ҳар қачонгидан эҳтиётроқ бўлишлари керак.
Ҳар йили 1,3 млрд. тонна озиқ-овқат маҳсулотлари ташлаб юборилади, уларнинг аксарият қисми чиқиндихоналардан ўрин олади. Бу нафақат атроф муҳитга зарар етказади, балки иқлим ўзгаришларига жиддий салбий таъсир кўрсатиши шубҳасиз.
Албатта, сайёрамизда етарли миқдорда қум бор-ку дейишингиз мумкин. Аммо, аслида ундай эмас. Қум шунчалик камки, БМТ 2022 йилги мунтазам ҳисоботида буни маълум қилди.
Жаҳон озиқ-овқат дастури маълумотига кўра, дунё бўйича озиқ-овқатнинг учдан бир қисми чиқиндига ташлаб юборилади. Бунинг натижасида глобал иқтисодиёт ҳар йили 1 триллион доллардан маҳрум бўляпти.
Дунёда ҳар йили 4 миллиард тоннага яқин озиқ-овқат ишлаб чиқарилади. Агар оқилона фойдаланилса ва тўғри тақсимланса, бу сайёрамиз аҳолисининг барига етиши ва умуман очлар қолмаслиги керак.
Сиз ҳам бетон бино ичида диққинафас бўлиб кетганда болалигингиздаги зилол сувли катта булоқларни, сув тўла ҳовузларни, ям-яшил боғларни эслайсизми?
Яширмайман, ўзим ҳам болалигимда «ола бўжи»дан яхшигина қўрқардим. Ўша сўзни эшитишим билан пана жойга бекиниб олардим. Тушлик вақтида укаларим билан ухламасак, бувимга «ола бўжи» усули яхшигина қўл келарди. Шу сўзни эшитишимиз билан тезда ухлаб қолардик. Бугун ҳам бу усуллар эскиргани йўқ. Бироқ бугун «ола бўжи»нинг таъсири кенгайганроқдай. Эндигина эсини таниб улғаяётган болажонлар кўнглида қандайдир ҳадикни сезиш мумкин. Бирон бир ишни қилмоқчи бўлса ҳам унинг ўзига зарари тегмаслигига ишонса-да, ўша ишни қилишга қўрқишади. Бордию хато қилиб қўйса, «ола бўжи» келиб олиб кетишидан ҳавотирга тушишади.
Тамаки маҳсулотлари ишлаб чиқарилиш жараёни, тутуни ва қолдиғи билан экологияга катта талафот етказади. Масалан, бир соат ичида ўраб қадоқланадиган сигаретлар учун 6 километр қоғоз сарфланади. Ҳар 300 дона сигарет учун битта дарахт йўқ қилинади. Бу – кунига йигирма донали бир қути сигарет чекадиган одам ойига иккита дарахтнинг қотилига айланади, деган гап.
Судан ҳудудида яна 2,5 миллион нафар фуқаро яқин ойларда ўткир очарчиликка дучор бўлади.
Ўзбекистон Экологик партияси мамлакатимиз сиёсий саҳнасига чиққанига ҳали кўп вақт ўтмаган бўлишига қарамасдан, қисқа муддат ичида ўзининг ўринли ғоялари ва асосли таклифлари билан жамиятда муносиб ўринга эга бўлди. Бугунги кунда партия Олий Мажлис Қонунчилик палатасида 15 нафар, халқ депутатлари маҳаллий кенгашларида 600 нафардан зиёд депутатлик ўрни эгаллангани, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳрида 14 та, туман ва шаҳарларда 200 дан зиёд ҳудудий партия ташкилотлари, шунингдек, 4 мингга яқин бошланғич партия ташкилотлари фаолият юритаётганлиги ҳам партиянинг сиёсий куч сифатида ўзига хос нуфузга эгалигидан далолат беради.
Бугун бани башар иқлим ўзгаришидан азият чекмоқда. Охирги юз йилда атмосферага ҳаддан зиёд карбонат ангидрид ва метан газларининг чиқарилиши оқбатида глобал ҳаво ҳарорати салкам 1,5ºСга исиди.
Сўнги йилларда аномал сўзи тилимизга ўрнашиб қолди. Аномал иссиқ, аномал совуқ, аномал чанг-тўзон... Жазирама кунларда ҳаммамиз глобал исиш ҳақда кўп ўйлаймиз, келажак ҳақида қайғурамиз. Об-ҳавонинг сўнгги даврлардаги бундай инжиқликларини умумий қилиб «иқлим ўзгариши» дейиш тўғри бўлади.
Самарқанд вилояти ҳокими Э.Турдимов ЕТТБнинг “Яшил шаҳар” дастурига аъзо бўлган Самарқанд шаҳрида нима учун электробуслар харид қилинаётганини изоҳлади.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Дарҳақиқат, машҳур шоир Нозим Ҳикмат «Мен ёнмасам, сен ёнмасанг, у ёнмаса, зулматни ким ёритар ахир» деган даъватида ғафлатда ётганларни, лоқайдларни уйғотиш наъраси ётади.
Абдурауф Фитрат – ХХ аср бошида Ўрта Осиё маънавий ҳаётига катта таъсир кўрсатган маърифатпарвар, ислоҳотчи ва зиёлилардан бири.
Энди ҳокимият органлари раҳбарлари «Кенгаш соати»да ҳисоб беради
Ўтган ҳафта Савдо-саноат палатаси томонидан тадбиркорлар иштирокида ўтказилган катта йиғилишда «Murad Buildings» қурилиш компанияси асосчиси Мурод Назаров антиқа, бошқача айтганда жамоатчиликни жунбушга келтирадиган, табиатни сўнгги бардошини қулатадиган ғалати таклиф билан чиқди.
Охирги пайтларда ижтимоий тармоқларда мактабгача таълим ташкилотларида болалар зўравонликка учрагани, калтаклангани ҳақидаги хабарлар ва видеоларга дуч келадиган бўлиб қолдик. Ҳар сафар бундай ҳолатларни кўрганимда, бунга жиддийроқ қарашимиз керак, деб ўйлардим.
