Пайшанба
11-Сентябр 2025
Ўзбекистон Экологик партиясидан Ўзбекистон Республикаси Президентлигига номзод Нарзулло Обломуродовнинг сайловолди дастурида мамлакатимизнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишини таъминлашга қаратилган устувор йўналишлар қаторида табиий ресурслар муҳофазасига ҳам алоҳида аҳамият берилган.
«Агар қиёмат бўлиб қолса ва биронтангизнинг қўлида хурмо
дарахти бўлса, бас, уни экиб олсин»
Атмосфера ҳавосининг тобора ифлосланиб бораётгани ва унинг инсонлар соғлиги, ўсимликлар ва ҳайвонот дунёси учун нақадар катта хавф туғдираётгани ҳақида бугун дунёдаги барча экологияга бефарқ бўлмаган олим ва мутахассислар бонг ураётгани бежиз эмас.
Глобал иқлим ўзгаришлари, ҳаво ҳароратининг кўтарилиши, Орол денгизининг қуриши, чўлланиш, салбий метеорологик жараёнларнинг такрорланиши, ер ҳамда сув ресурсларидан нооқилона фойдаланиш, биологик хилма-хилликнинг қисқариши, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси генофондининг ёмонлашуви, кўп миқдордаги саноат ва маиший чиқиндиларнинг тўпланиши глобал ва минтақавий экологик муаммолар кундан-кунга чуқурлашиб бораётганидан далолат бермоқда.
Газетамизнинг ўтган сонида инсон бир кунда ўртача қанча сув сарфлаши ва қанчасини исроф қилиши ҳақида маълумот берган эдик. Шунингдек, исроф қилинаётган сувдан инновацион усулда қайта фойдаланиш, ўсимликларни суғоришда ишлатиш мумкинлиги ва бунинг баъзи усуллари ҳам келтириб ўтилган эди.
Бугунги кунда Ер шаридаги жами аҳолининг 40 фоизи тоза ичимлик сув етишмаслигидан азият чекмоқда. Яна 30 йилдан сўнг тоза ичимлик сув энг танқис ресурслардан бири бўлиб қолиши мумкин. Ҳар йили ичишга яроқли сув етишмаслиги туфайли 1,2 млн. киши турли хасталикларга дучор бўлади.
Озон қатламининг емирилиб бориши дунё ҳамжамиятини ташвишга солаётган энг долзарб экологик муаммолардан биридир. Юзага келган мазкур экологик вазиятнинг атроф муҳитга ҳамда инсониятга салбий таъсири катта.
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетида Олий Мажлис Қонунчилик палатаси, Ўзбекистон Экологик партияси, Давлат Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси, Ўзгидромет маркази ҳамкорлигида «Озон – ягона ҳимоячимиз» мавзуида давра суҳбати ташкил этилди.
Болалигимиздан бизга озода халқ эканимиз айтилади, китобларимизда сув сепилган боғу кўчалар, саранжом ҳовлилар кўрсатилади. Эртакларда одобли қизчалар, болалар албатта покиза, ҳаммаёқни чинни-чироқ қилиб ўтирадиган қилиб тасвирланади. Хуллас, ёшлигимиздан тозаликни севувчи халқ эканлигимиз қулоғимизга қуйилади.
Бугун шиддат билан глобаллашиб бораётган бир даврда яшамоқдамиз. Бундай вазиятда дунёнинг бир бурчагидаги қайсидир мамлакатда содир бўлган экологик инқироз бошқа давлатларнинг халқаро муносабатлари, саноати, иқтисодиёти, туризми, демографияси, миграцияси каби турли жабҳаларига бирдай таъсир ўтказиши мумкин. Бундай ҳолатда мамлакат ҳам ички, ҳам ташқи жиҳатдан инқирозга юз тутади.
Бугун дунёнинг айрим минтақалари замонавий кўринишдаги геосиёсий ўйинлар майдонига айлангани сир эмас. Мазкур жараён Марказий Осиёни ҳам четлаб ўтмаган.
ёхуд дам олиш ҳудудларини ташландиқ масканларга айлантиришдан ким манфаатдор?
2020 йилда ўтказилган халқаро тадқиқотларга кўра, ҳаво сифати кўрсаткичлари бўйича Ўзбекистон дунё мамлакатлари орасида анча қуйи ўринлардан бирини эгаллаган. Биздан кейин рўйхатда фақат Непал, Ҳиндистон ва Покистон бор. Ушбу тадқиқотга кўра, Ўзбекистондаги ҳаво сифати Зимбабве ва Қозоғистонга қараганда тахминан икки баравар ёмон, Жазоир ва Эронга нисбатан уч баравар ёмонроқ.
Охирги йилларда ўзи сайлаб қўйган депутат билан халқимиз орасидаги ишонч тобора мустаҳкамланиб бормоқда. Буни депутатларга келиб тушаётган кўплаб мурожаатлар сонидан ҳам билиш мумкин. Жумладан, Ўзбекистон Экологик партияси Тошлоқ тумани Кенгаши депутати Рўзматжон Матқулов ёрдами билан маҳаллий аҳоли муаммоларининг анча-мунчасига ечим топилмоқда.
Газетамизнинг ўтган сонида чиқиндилар билан боғлиқ мавзу ёритилиб, полигонлар масаласи ҳақида фикр юритилган эди. Унда чиқинди полигонлари кўпгина давлатларда тобора камайиб бораётгани, у ерга ташланиши мумкин бўлган нарсалар асосан хомашё сифатида иккиламчи ишлаб чиқаришга жалб этилаётгани айтилган эди. Бизда ҳам полигонларни имкон қадар камайтириш зарурлиги ўртага ташланганди. Шулардан келиб чиққан ҳолда, битта полигон мисолида республикамизда бу борада амалга оширилаётган ишлар ҳамда мавжуд вазият билан яқиндан танишишга ҳаракат қилдик.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Дарҳақиқат, машҳур шоир Нозим Ҳикмат «Мен ёнмасам, сен ёнмасанг, у ёнмаса, зулматни ким ёритар ахир» деган даъватида ғафлатда ётганларни, лоқайдларни уйғотиш наъраси ётади.
Абдурауф Фитрат – ХХ аср бошида Ўрта Осиё маънавий ҳаётига катта таъсир кўрсатган маърифатпарвар, ислоҳотчи ва зиёлилардан бири.
Энди ҳокимият органлари раҳбарлари «Кенгаш соати»да ҳисоб беради
Ўтган ҳафта Савдо-саноат палатаси томонидан тадбиркорлар иштирокида ўтказилган катта йиғилишда «Murad Buildings» қурилиш компанияси асосчиси Мурод Назаров антиқа, бошқача айтганда жамоатчиликни жунбушга келтирадиган, табиатни сўнгги бардошини қулатадиган ғалати таклиф билан чиқди.
Охирги пайтларда ижтимоий тармоқларда мактабгача таълим ташкилотларида болалар зўравонликка учрагани, калтаклангани ҳақидаги хабарлар ва видеоларга дуч келадиган бўлиб қолдик. Ҳар сафар бундай ҳолатларни кўрганимда, бунга жиддийроқ қарашимиз керак, деб ўйлардим.
